Meer over platina, palladium en wit goud

Sommigen denken dat goud het duurste van de edelmetalen is. Toch moet goud het nog afleggen tegen platina (voor 2013). Het is dan ook niet te verwonderen dat platina vooral gebruikt wordt bij de creatie van exclusieve juwelen en sieraden.

platina

Platina wordt meestal gemengd met andere metalen

Platina is een kostbaar metaal, het was duurder dan goud. Doorgaans wordt het gemengd met andere metalen, bekend als de metalen van de platinagroep. Het gaat om indium, palladium, ruthenium, rodium en osmium.

Het edelmetaal van de toekomst

Platina kan als hét edelmetaal van de toekomst beschouwd worden, maar toch heeft het ook al een verleden. In de jaren 1890 was het niemand minder dan Louis Cartier die platina introduceerde als het materiaal geknipt voor de meest verfijnde creaties voor koningen en miljonairs. Tot aan de Tweede Wereldoorlog was platina het geliefkoosde materiaal voor verloving- en trouwringen, en het werd ook gebruikt om de al aanwezige schoonheid van diamanten en andere edelstenen nog te accentueren.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd platina vooral een belangrijk militair materiaal en werd alle andere toepassingen tijdelijk bevroren.

Platina heeft een extreme dichtheid

Platina heeft een extreme dichtheid, en is veel zwaarder dan zilver en goud. Het heeft een opmerkelijk hoge vorm van duurzaamheid en verslijt in veel mindere mate dan andere materialen. Wit goud wordt vaak met rodium bedekt om het dezelfde wit uiterlijk als platina te geven, maar uiteindelijk zal het rodium toch afsluiten en op het goud een gele schijn achterlaten. Juwelen in wit goud moeten met rodium bedekt worden om de witte kleur te behouden. Platina wordt niet geel en behoudt de witte schijn moeiteloos met slechts een klein beetje onderhoud.

Steviger dan wit goud

Platina is veel minder onderhevig aan breuken en slijtage dan wit goud. Er kunnen wel op krassen komen, maar is het veel minder onhevig aan fouten. Eventuele krassen kunnen bovendien gemakkelijk weer gepolijst worden. Het enige wat je moet doen om platina te onderhouden is het weken in een zachte mengeling van warme water en zeep, en het vervolgens voorzichtig met een borsteltje schoonwrijven.

Voor edelsmeden op zoek naar de meest exclusieve creaties

Platina wordt niet toevallig als het kostbaarste van alle edelmetalen beschouwd. Platina wordt gekozen wanneer alleen het allerbeste goed genoeg is. Zeldzamer dan goud, sterker en langer houdbaar is platina de ultieme keuze van juweelsmeden op zoek naar exclusieve creaties.

Statistieken voor platina

  • een platinasmid heeft ander gereedschap nodig dan een goudsmid. Zo smelt platina pas bij 1773°C, en fijn goud al bij 1062°C.
  • platina is zeldzamer dan goud. De jaarlijkse aanvoer van platina is zowat 130.000 kg, amper 6% van de totale wereldproductie aan goud uit goudmijnen
  • ongeveer 10 ton moet opgegraven en bewerkt worden om enkele grammen platina over te houden
  • al het platina ooit ter wereld geproduceerd kan in een kamer van 25 m²
  • platina is 11% dichter van samenstelling dan goud
  • platina heeft meer industriële toepassingen dan goud en zilver. Meer dan 50% van de platinaproductie gaat naar de industrie

Buitenbeentje palladium

PdPalladium is een buitenbeentje in de metalen van de platinagroep. Het heeft zowat dezelfde eigenschappen als platina, zoals het hoge smeltpunt, de grijze kleur, duurzaamheid en zeldzaamheid maar is minder dichtheid. Palladium is het ideale metaal om met puur goud te mengen om het fijnste wit goud te bekomen.

De kleur van palladium gemengd met wit goud contrasteert mooi met het wit van sterlingzilver. Als poeder is palladium een goede katalysator en wordt het gebruikt in hydrogenerings- en dehydrogeneringsreacties ook wordt het gebruikt bij het opwerken van petroleum in raffinaderijen. Als legering wordt het gebruikt in sieraden. Andere toepassingen:

  • Witgoud is een legering van goud die is ontkleurd door de toevoeging van palladium. Ook puur palladium wordt gebruikt om sieraden van te maken.
  • Net als goud kan palladium tot een zeer dunne laag worden geslagen (0,1 µm)
  • Waterstof diffundeert makkelijk door verhit palladium, een eigenschap die wordt gebruikt om het gas te zuiveren
  • Palladium wordt ook gebruikt in de tandheelkunde, in horloges, vliegtuigbougies en in de productie van chirurgische instrumenten en elektrische schakelingen.
  • In de organische chemie wordt palladium gebruikt als katalysator voor allerhande koppelingsreacties zoals de Kumada-reactie, Negishi-reactie, Stille-reactie, Suzuki-reactie, Hyama reactie, Sonogashira-reactie, Heck-reactie, het Wacker-proces en de Buchwald-Hartwig aminering.
  • Omdat het grote hoeveelheden waterstofgas kan absorberen die het bij verhoogde temperatuur weer vrijlaat, is palladium mogelijk bruikbaar als opslagmedium in brandstofcellen.
  • De palladium-waterstofelektrode

bron: fototjes van Pt en Pd zijn van wikimedia.org genomen.

© Stefaan Van Laere/Gold50

Deze bijdrage werd geschreven door auteur Stefaan Van Laere.
Stefaan Van Laere is verder ook auteur van onderwerpen uit de lifestyle sfeer en schrijft ook geregeld bijdragen over goud, zilver, diamant en andere vormen van beleggen en investeren.
De auteur is tevens lid van Sabam, de auteursmaatschappij die de rechten over zijn teksten beheert en illegale kopieën bestrijdt.


Onze kwalificaties